Judith Zijlstra
Recent nam ik deel aan een bijzondere conferentie: “Peacemakers: How to overcome prejudice with Dignity”, georganiseerd door de Koç universiteit in Istanbul, Turkije. De workshop van Harvard-docent Dr. Donna Hicks maakte bijzondere indruk op me. Hicks is internationaal expert op het gebied van conflictbemiddeling op persoonlijk en organisatorisch niveau. In haar model combineert ze inzichten uit de sociale psychologie en evolutionaire biologie met factoren die ten grondslag liggen aan bijna alle conflicten in de wereld: het schenden van menselijke waardigheid. De tien essentiële elementen die ze identificeert zijn:
- Accepteer iemands identiteit en alle aspecten ervan (bijv. religieus of etnisch)
- Erken ieders unieke kwaliteiten en levenswijze
- Heb aandacht voor het verhaal van de ander
- Geef de ander het gevoel dat hij/zij erbij hoort
- Stimuleer mensen in het besef dat zij hun leven zelf in de hand hebben en verantwoordelijk zijn voor hun eigen succes en geluk
- Geef iemand altijd het voordeel van de twijfel
- Zorg ervoor dat mensen zich veilig bij je voelen
- Behandel alle mensen op eerlijke en gelijkwaardige wijze
- Probeer de ander te begrijpen, en geef het gevoel dat hij/zij begrepen wordt
- Bied je verontschuldigingen aan als je iemand hebt gekwetst
Deze punten lijken misschien klein en onbetekenend, maar frustratie bouwt op als mensen vaak tegen de veronachtzaming hiervan oplopen. Dit gebeurt met name in situaties waarin anderen meer macht hebben dan jij, zoals op de werkvloer. Of situaties waarin iemand afhankelijk is, of zich voelt, van een ander zoals in een huwelijk. Higgins pleit ervoor om het menselijke in de ander te zien én te erkennen, ook in conflicten waar de spanningen torenhoog zijn opgelopen, waar bijna geen uitweg meer mogelijk lijkt. “Ook al keur je elkaars gedrag af, probeer te begrijpen waar het gedrag uit voortkomt, sta open voor de mogelijkheid dat de ander net zo geschaad is in zijn menselijkheid als jij.”
In de workshop aan de Koç Universiteit was het doel om bewust te worden hoezeer sommigen in het dagelijks leven worden geconfronteerd met deze ‘dignity violations’. Een paar van de Turks-Nederlandse deelnemers konden veel voorbeelden geven: de studentes die een hoofddoek droegen werd vaak gevraagd of ze überhaupt wel Nederlands spraken. De meiden zonder hoofddoek kregen regelmatig verbaasde blikken “Oh, ben jíj Turks? Ik dacht dat alle Turken….” . De UVA lanceerde ook de I, Too, Am, UVA campagne, waar met o.a. foto’s de dagelijkse ervaringen van UvA studenten met een ‘andere’ culturele of etnische achtergrond geïllustreerd worden.
Ik moest meteen denken aan al die keren dat ik mensen in hokjes had proberen te stoppen, vaak nog goed bedoeld, vanuit een werkelijke multiculturele interesse. Dat is de mens misschien een beetje eigen, maar je kan er wel voor zorgen dat je opmerkzaam bent op je eigen (voor) oordelen en dat je op een positieve manier met anderen omgaat, zodat zij zich gewaardeerd voelen door jou. Een betere wereld begint uiteindelijk bij jezelf!
Kortom, ik nam me voor meer open vragen te stellen, meer dingen bespreekbaar te maken. “Geef vaker een blijk van waardering aan collega’s, vrienden of partner, ook als zij dat niet doen”, sprak ik mezelf toe. Mijn overtuiging is dat positief gedrag uiteindelijk wordt weerspiegeld, en dat je zo komt tot verbinding met een ander. Meer informatie over het Dignity-model en de conferentie.
Judith Zijlstra (BA Persian & Turkish, MA Migration and Ethnic Studies) deed onderzoek naar etnische identiteitsvorming bij Iraanse migranten en vluchtelingen in Turkije. Ook was zij medeontwikkelaar van verschillende projecten binnen Dander.