“de bescherming of het zich beschermd voelen tegen het gevaar dat veroorzaakt wordt door of dreigt van de kant van menselijk handelen in de openbare ruimte”
Sociale veiligheid op scholen
Je beschermd voelen in fysiek en psychologisch opzicht, dat gun je iedereen. Op straat, in de wijk en ook op school.
Uit onderzoek blijkt dat er soms problemen zijn met sociale veiligheid op scholen, zowel bij onderwijsprofessionals als bij leerlingen. School is nou net de plek waar het ‘je veilig en thuis voelen’ zo belangrijk is. Je veilig voelen is een belangrijke voorwaarde om optimaal te kunnen functioneren en presteren. Tegelijkertijd is een gevoel van veiligheid vaak subjectief. Hoe kan je dan een algeheel gevoel van veiligheid creëren als dat voor iedereen verschilt? Dat is waar Dander van pas komt.
“Wat is er op school nodig om leerlingen en personeel zich veilig te laten voelen?”
Heb je je wel eens afgevraagd hoe onderwijsprofessionals zich voelen over de veiligheid op school? Niet alleen (dreiging van) geweldsincidenten kunnen zorgen voor gevoelens van onveiligheid. Het kan ook gaan over:
- het durven uiten van je mening.
- het reageren op extreme meningen.
- het openlijk uitkomen voor homoseksualiteit.
- discriminatie.
- Onduidelijkheid
Er is vaak onduidelijkheid over sociale veiligheid op scholen. Is het binnen het team duidelijk wat de gedeelde en niet-onderhandelbare waarden van de school zijn? En over welke waarden en normen het gesprek gevoerd moet worden? Hoe beleven jongeren de veiligheid op school? 
Mogen ze experimenteren met gedrag, zijn de regels duidelijk? Mogen ze ook invloed uitoefenen op hoe dingen op school gaan? In de praktijk blijkt dat het perspectief van jongeren en onderwijsprofessionals flink kan verschillen – maar ook tussen jongeren onderling. Dander helpt graag. Ook bij het hoorbaar maken van de stem van kinderen en jongeren.
Dander kan daarnaast…
- helpen inventariseren wat de knelpunten zijn op uw school.
- een plan uitstippelen hoe de sociale veiligheid te vergroten.
- een levendige kick-off organiseren.
- ondersteunen bij het implementeren van het sociale veiligheidsplan.
- helpen bij het activeren van de betrokkenen in en rond school (ouders, leerlingen, onderwijsondersteunend personeel, leerkrachten, organisaties in de wijk).
- creatieve manieren aandragen om de stem van de leerling tot uiting te brengen.
- intervisie met onderwijsprofessionals begeleiden.
Conferentie identiteit en school
Het is natuurlijk leuk dat we dat allemaal kunnen, maar we hebben ook al daadwerkelijk iets gedaan. Voor 150 Amsterdamse onderwijsprofessionals organiseerde Dander, samen met de onderwijsbegeleidingsdienst, een bijeenkomst over School en Identiteit. Docenten, veiligheidscoördinatoren, directeuren en bestuurders van PO, VO en MBO deelden kennis en ervaringen.
Wat is de rol van diversiteit binnen je gevoel van veiligheid? Hoe kom je tot een effectieve en schoolbrede aanpak en speel je ook in op incidenten in de weerbarstige Amsterdamse onderwijspraktijk?
Deze, en andere onderwerpen, werden tijdens deze inspiratiebijeenkomst behandeld. Maurice Crul, hoogleraar Onderwijs en Diversiteit aan de Vrije Universiteit en aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, vertelde over superdiversiteit en over wat dat betekent voor handelen in de klas. Er werden workshops gegeven met de keuze uit verschillende thema’s rondom schoolveiligheid en identiteit:
- als een ramp de school treft.
- veilig opgroeien: de link tussen school, thuis en de wijk.
- idealen, identiteit en radicalisering.
- seksuele diversiteit en veiligheid.
- incidenten rond identiteit en imago.
- thuis op school; de stem van de leerling.
- schoolbrede aanpak.
- presentatie onderzoeksresultaten.
Kun je geen genoeg krijgen? In onderstaande documenten kun je nog meer lezen over de conferentie. Is er sprake van onveiligheid op school in wat voor vorm dan ook? Aarzel niet om vrijblijvend contact met ons op te nemen.
Dander organiseerde deze bijeenkomst in samenwerking met de onderwijsbegeleidingsdienst Het ABC voor De gemeente Amsterdam en de vereniging OSVO.